Demans , türkçe karşılığı bunama olan, içerisinde birden fazla hastalığı kapsayan, genel olarak beynin; algı, gelişme ve düşünme kısmının fonksiyonel olarak kaybının gerçekleştiği bir semptomdur. Demans, piramidin en üstünde yer alıp, altında birden fazla hastalığı barındıran genel itibari ile beyinde oluşan hasarları içeren belirtilerin toplu adıdır. Belirtileri gösteren kişilerin %50’sinden fazlası alzheimer (beyindeki hücrelerin zamanla ölmesi sonucu: beyinde bilişsel fonksiyonların azalmasına bağlı olarak hafıza kaybı meydana gelmesine bağlı oluşan hastalık) hastasıdır.
Demans Ne Demek?
Demans, halk arasında genel olarak yaşlılığa bağlı oluşan bunama olarak adlandırılır. Beyinde bulunan sinirlerin hızla işlev kaybetmesi birtakım (dil, öğrenme, çevreye uyum sağlama gibi) fonksiyonların yitirilmesine neden olur. Fonksiyonların yitirilmesi sonucunda geri dönüşü olmayan, tedavi edilemeyen ve hastaya karşı ayrıca ilgi gösterilmesini gerektiren demans türleriyle karşılaşılır. Nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte demansın evrelerine bağlı olarak, yakın takiple beraber birtakım gözle görülebilir demans belirtileri vardır. Hasta yakınları aşağıda yer alan bu belirtileri hastasında gözlemlerse bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
Demans Belirtileri
Doktorlar tarafından anlaşılabilirliği ve konulacak teşhisin kolaylaşması için demans belirtileri 7 evreye bölünmüştür.
Belirtiler ilk evrede anlaşılabilir tarzda değildir. Bu yüzden genellikle bulgular 2. evrede ortaya çıkar, bunlar: eşyaları koyduğu yeri unutma gibi hafif belirtilerdir, hasta yakınları veya hastanın yanında bulunan kişiler tarafından fark edilmeyebilir.
- evrede bulgular artmaya başlar ve hasta yakınları/sağlık personelleri tarafından fark edilebilir düzeye gelir, bu bulgular genel olarak; tekrar edilen cümleler, araç kullanmada zorluk, uzun süreli unutkanlık ve hafıza kaybı, isimleri karıştırma, her zaman yapılan işin yapılamama durumuna gelmesi şeklindedir.
- evre, beyindeki hücrelerin fazlasıyla ölmesi sonucunda oluşan alzheimer hastalığının başlangıç evresidir. Kişi bu evrede sorulan sorulara cevap veremez, huysuzdur, kendi içine çekilir ve sosyal çevreden uzaklaşır, birtakım korkuları başlar (olmayan sesleri duyma gibi).
- evre orta dereceli demansın belirtilerinin görüldüğü evredir. Beşinci evrede; hastanın geçmişe dair anılarını ve günümüzde ki yaşanılan olayları unutması/karıştırması, aktivitelerini kimsenin yardımı olmadan tek başına yapamama (yemek yeme, yıkanma) gibi bulgularla karşılaşılır.
- evre şiddetli demans belirtilerinin gerçekleştiği evredir. Bu evrede kişi; yardımsız hiçbir aktiviteyi yapamaz (kişisel bakım, kıyafetini giyememe gibi). Bunun haricinde ileri düzeyde olan bu evrede hasta tuvaletini tutamaz, tek başına yemeğini yiyemez, hayal görmeleri başlar, sorulmayan sorulara cevap verir, tamamen bir başkası tarafından bakılma durumuna gelir.
- ve son evre ise alzheimer hastalığının tam olarak geç kalınmış teşhisinin koyulma evresidir. Bu evrede kişi tamamen yatağa bağımlı hale gelebilir, iletişim kopuklukları yaşar, motor becerilerini kaybeder.
Demans Çeşitleri
Demans yalnızca geri dönülmez hastalıkların değil bazen de tedavi edilebilir hastalıkların alt nedeninde yer alır.
Demans çeşitleri; Alzheimer, Wernike-Korsakoff sendromu ,tümör, çeşitli menenjitler, damar tıkanıklığa bağlı (vasküler) demans, parkinson hastalığına bağlı demans, lewy cisimcikli demans, frontotemporal demans, Creutzfeld-jacob hastalığı, Normal basınçlı hidrosefali , Hungtington hastalığı, Sifiliz (cinsel yol ile buluşan hastalık/doğru teşhis ve tedavi ile son bulabilir), AIDS, Vitamin eksiklikleri (B12, B1, B6 eksiklikleri- tedavi edilebilir), Hormon hastalıkları (Tiroid bezi hastalıkları, diyabet, böbrek üstü bezi hastalıkları-tedavi edilebilir), Kan hastalıkları (Anemi- tedavi edilebilir) demans çeşitlerindendir.
Demans Tedavisi
Demans tedavisi erken teşhis ile mümkündür. Bazı hastalıklarda ise teşhis geç evrelerde konulduğu için tedavi edilemez (örn: alzheimer hastalığı). Bu gibi kesin tedavisi olmayan hastalıklarda bulguların ilerlemesini durdurabilmek için belirli ilaç takviyeleri yapılır.
Tedavi edilebilir bazı hastalıklarda ise tedaviye en uygun ilaçlar hastalık sona erene kadar alınarak (tedavi edilebilir bazı hastalıklarda ilaç kullanmadan yalnızca beslenme şeklinde değişiklik yapılarak sonuç alınabilir) iyileşme sağlanabilir.
Demans İlaçları
Doktorlar tarafından evrelere göre yazılan belli başlı ilaçlar vardır. Bu demans ilaçları; antidemansiyel ilaçlar (asetilkolinesteraz inhibitörleri ve memantin) ,nöroleptikler, antidepresanlar, glutamat antagonisti, kolinesteraz inhibitörü gibi ilaç türleridir. Demans ilaçlarının tipik görülen yan etkiler arasında: baş ağrısı, baş dönmesi, yorgunluk, uyku hali, zihin bulanıklığı gibi etkiler yer alabilir.
Demans Yaşlı Bakımı Nasıl Olmalıdır?
Yaşlılar yaşamın her alanında özel ilgi ile bakılmalıdır. Ancak demans’ın alt türleri olan hastalıklardan bir tanesine yakalanmış yaşlılar daha özel ilgi ve alaka isterler. Demans olan yaşlınız (not: burada bahsedilen demans, alzheimer/bunama olarak adlandırılmaktadır.) ailenizden biri olabilir veya bakımını üstlendiğiniz bir hasta olabilir. Her şeyden önce ilk olarak karşınızdaki hasta ile empati kurmalısınız. Daha sonra aşağıda ki adımlara dikkat ederek hastanızın daha kaliteli bir yaşam sürmesini sağlayabilirsiniz.
- Hastayla onun anlayabileceği tonda kısık/yüksek konuşmalısınız.;
- Kelimelerinizi yavaş bir şekilde tane tane aktarmalısınız.
- Detayları atlamalı ve hastanızın zihnini yormadan, olayları karıştırmadan onunla konuşmalısınız.
- Düzenli ilaç kullanan hastanızın yemeklerini (oluşabilecek yan etkilere karşı) saatiyle vermelisiniz/yedirmelisiniz.
- Hastanız yemeği/suyu reddedebilir. Yutma/çiğneme becerisini unutmaması için sabırlı bir şekilde (saatlerce sürse bile) beslemelisiniz.
- Hastanın bedensel bakımına dikkat etmelisiniz. Eğer hastanız yatağa bağlı yaşıyorsa düzenli olarak hareket ettirmeli, yatak yaralarının oluşmaması için her 2 saatte bir hastanın yatış yönünü değiştirmelisiniz.
Alzheimer ve Demans Arasındaki Fark Nedir?
Alzheimer hastalığı ve demans arasında fark bulunmaktadır. Demans, bir hastalık değil beyin hücrelerinin ölümüne bağlı olarak gelişen bir semptomdur. Demans’ın tedavi edilebilir alt hastalık türleri vardır. Alzheimer ise demansın ilerlemiş en şiddetli bulguları gösteren hastalık versiyonudur. Alzheimer tedavi edilemez.
Demans Hastası Huzurevi Seçerken Nelere Dikkat Etmeli?
Demans hastaları özel ilgi ve alaka isteyen hastalardır. Hastanın bakımını üstlenecek kişi zamanının çoğunu hastayla geçirmelidir. Bu da psikolojide hasarlara ve yıpranmalara neden olabilir. Bu yüzden demans hastası huzurevi seçerken çalışanlarının sabırlı olduğu, içerisinde kendi gibi (hastanın ileri düzeyde demansı varsa) hastaların az olduğu kuruluşları tercih etmelidir. Nitekim birden fazla şiddetli demans hastası bulunan kuruluşlar gerekli ilgiyi (çalışanları az ise) hastalarına veremeyebilir. Bu yüzden tercih edilecek huzurevi dikkatli bir şekilde en ince ayrıntısına kadar araştırılmalıdır.
Biz Kimiz ?
Bilge Bakımevi olarak
İlk amacımız: Bizleri tercih eden misafirlerimizi ve bizlere güvenip sevdiklerini bizlere emanet eden kişileri her anlamda rahat ettirmektir.
Bilge Bakımevi olarak bizleri tercih eden değerli misafirlerimiz için neler yapıyoruz?
- Diyetisyen Desteği sağlayarak, kişiye özel hazırlanan beslenme programları ile misafirlerimizin sağlıklı olmasını amaçlıyoruz.
- Sürekli Bakım Hizmeti ile her zaman yanlarında olup bakımlarını en iyi doğru şekilde gerçekleştiriyor, bu konuda ayrıca büyük dikkat ve hassasiyet gösteriyoruz.
- Düzenli Olarak Doktor Kontrolü ile
misafirlerimizde mevcut olan sağlık sorununu tedavi ediyor, oluşabilecek sağlık problemlerinin önüne geçiyoruz. - 7/24 Profesyonel Hemşire Desteği ile her durumda misafirlerimizin yanında bulunuyoruz.
Misafirlerimizin Kişisel Bakım İhtiyaçlarını kendilerini her zaman hijyenik ve iyi hissetmeleri bizim için oldukça önemlidir, bu nedenle daima hassas davranarak ayrıntılara kadar dikkat ediyoruz. - Düzenli İlaç Takibi ile misafirlerimizin ilaçlarını saatli bir şekilde veriyoruz
- Psikolog : alanında başarılı Sosyal Hizmet Uzmanımızla çalışıp misafirlerimizin mutlu ruh halinde olmalarını sağlıyoruz.
- Sosyal Faaliyetler düzenleyerek misafirlerimizin sıkılmamalarını sağlıyor, onların daha hoş vakit geçirmeleri için elimizden geleni yapıyoruz.
- Hobi Faaliyetleri ile misafirlerimizin vakit geçirirken yapmayı en çok sevdiği uğraşlarını öğrenip onlara bu konuda destek oluyoruz.
Ayrıca İzmir’de huzurevi arayışınız var ise gelip misafirimiz olabilirsiniz.
Bandırma huzurevleri arasında seçim yapmakta kararsız kaldıysanız iletişim bilgilerimizden bizlere ulaşıp gelip bakım evimizi ziyaret edebilirsiniz.
Bakımevi olarak bizleri tercih ettiğiniz için teşekkür eder, sağlıklı günler dileriz.
Emanet: Türkçe kelime karşılığı geçici olarak birine bırakılan kimsedir. Bizler ise hem hastasını/yakınını hem de kendini bize güvenip emanet eden değerli misafirlerimize/misafir yakınlarımıza ‘hoş geldiniz, mutlu olun, gitmeyin hep bizimle kalın’ diyoruz.
Amacımız her zaman gönülleri hoş etmek, yaptığımız işi hakkıyla yapmak ve karşılıklı huzur içinde yaşamaktır. Sizler mutlu oldukça bizler de mutlu olacağız.
Sağlıklı günler dileriz.
